İki Satırlık Bir Telgrafın Yarattığı Bilim Adamı

Yıl 1923, ülke karışık. Kurtuluş Savaşı’ndan yeni çıkılmış, Lozan yeni imzalanmış. Atatürk, tüm bunlara rağmen 1 Mart 1923'te kendi ifadesiyle “ilim ve iktisat zaferleri” için çalışmalara başlamıştı. Vatanında eğitim, bilim, teknoloji alanında gelişmeleri ve hür kadınları görmekle iftihar edecekti.

O sıralarda Sadi Irmak, öğrencisi olduğu İstanbul Üniversitesi’nde bir ilan panosu görür. Avrupa’ya talebe yollanacaktır. Kendisini başvuran 150 kişinin arasında bulduktan sonra seçilen 11 kişilik grubun içindedir. Bizzat Atatürk imzası ile Berlin Üniversitesi’nde öğrenim görmesi istenmişti. Vakit gelmiş, Sadi Irmak yola çıkmak üzere Sirkeci Garı’na varmıştı. Fakat, ülkenin mevcut şartlarından dolayı oralarda unutulma endişesiyle hâlen tedirgin ve düşünceliydi. Tam gitmemeye, geri dönmeye karar verdiği sırada müvezzi ismini söyledi. Kendisine telgraf gelmişti.

“Sizleri bir kıvılcım olarak yolluyorum, alevler olarak geri dönmelisiniz. İmza: Mustafa Kemal”

Okuduğunda tüm düşünceli hallerinden, tereddütlerinden utanç duymuştu. “Şimdi gel de gitme, git de çalışma, dön de bu ülke için canını verme.” diyebiliyordu artık.

“Düşünün 1923'te o kadar işinin arasında 11 öğrencinin nerede, ne zaman, nasıl hissettiğini sezebilen, ona göre telgraf çeken bir liderin önderliğinde bu ülke için can verilmez mi? Çok başarılı oldum. Ülkeme alev olarak döndüm. Önce İstanbul Üniversitesi Genel ve Beşeri Fizyoloji Enstitüsü’nü kurdum. Kürsü başkanı oldum. Daha sonra ülkemin başbakanlığını yaptım.”

“Ben kim miyim?

Ben sadece iki satırlık bir telgrafın yarattığı bilim adamıyım.”

Ord. Prof. Dr. Mahmut Sadi Irmak (15 Mayıs 1904-11 Kasım 1990)